Pensamos que Susana Aríns realizou un traballo de investigación familiar difícil e duro, porque iso de entrar na intrahistoria de curmás, tíos, tías, avoas e demais persoas dese universo doméstico, que, normalmente, consideramos un espazo privado, revela unha clara e lúcida consciencia diso que afirmaban as feministas norteamericanas dos anos 60 e 70 ao respecto da familia nuclear: o persoal é político. Esta frase foi popularizada nun ensaio de de Carol Hanish, mais ela rexeita a autoría. Moitas outras feministas desta época -Kerry Burch, Shulamith Firestone ou Robin Morgan- fan o mesmo, así é que nos quedaremos co significado que ten e a súa repercusión na análise da espiral de violencia que se produce no ámbito privado en relación ás mulleres principalmente, mais tamén ao resto de integrantes da familia, que, entendemos nós, por algunha razón non teñen unha "posición de poder" nela. No caso concreto do SEIQUE puidemos comprobar como á violencia xerada polas cuestións políticas -enfrontamento entre falanxistas e persoas de esquerdas, moitas delas comunistas e anarquistas- se engadiu a propia violencia existente na súa familia. Aí está o caso, por exemplo, do avó Ramiro, do que nun fragmento do libro "deixa caer" que lle tiña batido a súa muller, isto é, "a avó Gloria"
Ao lermos unha historia tan dura, na que autoenganarse sería o máis cómodo para autora, puidemos comprobar que Aríns elixiu o camiño máis duro e difícil. Isto require bastante valor. Por esa razón lle preguntamos como xestionou as relacións cos seus tíos, tías etc, a partir da publicación do SEIQUE. Segundo ela nos explicou, houbo un pouco de todo. Un sector da familia incomodouse, outro decidiu non ler -para non ter que lembrar todo aquilo- e outro máis non dixo ren. Iso si, Aríns deixounos moi claro que contou co total apoio de seu pai, que, ante a proposta de Susana de mudar os nomes reais e poñer outros ficticios - "para lle evitar desgustos"-, dixo rotundamente que non. Un tipo honesto o pai de Aríns. Sen dúbida. Como vedes, o diálogo foi intenso e fluído. Nel participaron tamén algunhas profesoras con imaxes de familiares que tamén viviron os enfrontamentos do 36 ou as súas consecuencias. Agradecemos entón ás profesoras, Carmen Martín e Carme Saborido -esta última foi a mantedora deste modesto acto- que nos relatasen parte da súa intrahistoria familiar. Tamén ás alumnas Blanca Esperón, que nos falou do seu bisavó ao que chamaban "cuneteiro", Nerea Hernández, que nos falou da historia da súa avoa en Cuba como emigrante, e Aldara Hernaiz que nos relatou unha historia de amor ben bonita entre o seu avó, de clase obreira, e a súa avoa, pertencente á unha familia acomodada que non aceptaba ben esta relación.
Ben, á marxe desta charla ao redor da temática da libro, quixemos tamén poñer o foco na forma de seu, nesa estrutura ben definida ao redor deses micorrelatos, que combinan diferentes rexistros -poético, narrativo, coloquial- e xoga con formatos clásicos como a presencia dese coro, que tanto nos gustou. Entendemos que esas repeticións actúan ao xeito dun mantra na conciencia lectora, para que non esqueza algo importante, por exemplo, que o mal non é en absoluto banal, que importa e que, ademais de ter serias repercusións nas súas vítimas, pode estenderse de xeito indiferente coma unha marea e incrementar así o seu efecto. Pensar que alguén que exerce o mal sobre unha persoa non nos elixirá a nós, en vindeiras ocasións, como novas vítimas é absurdo pero sucede. Talvez por iso, porque ese pensamento ridículo se dá a pesar de todo, o coro insiste en recomendar prudencia: "se foi assim de mau com a irma, como seria cos de fora...". Efectivamente, como sería cos de fóra? Peor, claro.
Ningún comentario:
Publicar un comentario